Vacuümheftechnologie Terminologie
Vacuümheffen is een belangrijke technologie in diverse industrieën voor het hanteren van zware en onhandige lasten. Het maakt gebruik van zuigkracht om objecten te tillen en te verplaatsen, in plaats van traditionele hijsmethoden die op brute kracht vertrouwen. Vacuümheffen biedt veel voordelen, waaronder verhoogde veiligheid, efficiëntie en productiviteit.
Een van de belangrijkste voordelen van vacuümheffen is het vermogen om zware en omvangrijke lasten te hanteren zonder het risico op letsel voor werknemers. Dit is vooral belangrijk in de bouw, productie en logistiek, waar zwaar tillen een regelmatig onderdeel van het werk is. Vacuümheffen maakt ook meer precieze en gecontroleerde bewegingen mogelijk, waardoor het risico op schade aan de last of omliggende objecten wordt verminderd.
Daarnaast kan vacuümheffen efficiënter zijn dan traditionele hijsmethoden, omdat het minder personeel vereist en sneller kan worden uitgevoerd. Al met al is vacuümheffen een belangrijke technologie die voordelen biedt voor een breed scala aan industrieën.
In deze vacuümhef-woordenlijst leggen we kort terminologie uit die gerelateerd is aan vacuümtechnologie en vacuümsystemen.
A
Slijtvastheid (Abrasion resistance)
In de context van vacuümsystemen verwijst slijtvastheid naar het vermogen van zuignappen om stress, met name wrijving, te weerstaan. De vorm van zuignappen en hun materiaaleigenschappen dragen bij aan de slijtvastheid.
Absolute druk (Absolute pressure)
Absolute druk is een vacuümdruk gemeten ten opzichte van een perfect vacuüm (0 torr, PSI of bar), ongeacht de omgevingsdruk.
Omgevingsdruk (Atmosferische druk / Ambient pressure)
De omgevings- of atmosferische druk is het referentiepunt van elke vacuümdruk, die per definitie aanzienlijk lager is. Hydrostatische druk, gemeten in eenheden van kwik door een barometer, wordt beïnvloed door het weer en de hoogte. De standaard atmosferische druk op zeeniveau is 14,7 PSI, 760 Torr/mmHg (29,92 inHg) of 1.013 millibar. De daadwerkelijke omgevingsdruk beïnvloedt echter de maximale vacuümwaarde die kan worden bereikt.
Articulerende kraan (Articulating crane)
Een articulerende kraan is een type kraan waarvan de arm in het midden scharniert, waardoor snelle heen-en-weer bewegingen van de last mogelijk zijn. Dit wordt vaak een knikarm genoemd.
Atm
Atm is de eenheid die wordt gebruikt om een veelvoud van de standaard atmosferische druk op zeeniveau te beschrijven.
B
Bar
Bar is een metrische eenheid van druk gelijk aan 100.000 Pascal (100 kPa), afgeleid van het Griekse woord ‘baros’, wat gewicht of last betekent. In een vacuümsysteem is mbar (millibar, een duizendste van een bar) de meer gangbare subeenheid.
Principe van Bernoulli (Bernoulli’s principle)
Het principe van Bernoulli stelt dat de snelheid van een vloeistof (of gas) bepaalt hoeveel druk deze kan uitoefenen. Wanneer lucht uit een zuignap stroomt, daalt de statische druk en ontstaat er een vacuüm.
Bourdonbuismanometer (Bourdon-tube gauge)
De Bourdonbuismanometer is sinds de 19e eeuw de meest gebruikte drukmeter. Het is een mechanische meter met een Bourdonbuis in de vorm van een boog. Druk buigt de boog ten opzichte van de omgevingsdruk, waardoor een gekoppelde wijzer via een set tandwielen en veren wordt bediend.
Balkkraan (Bridge crane)
De brug is het deel van een kraan dat bestaat uit liggers, wagens, eindverbindingen en een aandrijvingsmechanisme dat de loopkat(ten) draagt.
C
Terugslagklep (Check valve)
Een terugslagklep is een klep die slechts in één richting doorstroming toestaat. Dit wordt vaak als beveiliging toegepast in verschillende delen van een vacuümsysteem.
Gecentraliseerd vacuümsysteem (Centralized vacuum system)
Een gecentraliseerd vacuümsysteem gebruikt een centrale vacuümbron om vacuüm te genereren voor twee of meer zuignappen.
Compressieverhouding (Compression ratio)
Compressieverhouding verwijst naar de verhouding tussen de uitlaat- en inlaatdruk van een gas in een vacuümpomp.
Regeldrukbereik (Control pressure range)
Het regeldrukbereik is het bereik tussen de laagst vereiste en de hoogst toegestane regeldrukken voor een vacuümsysteem om correct te functioneren.
Kraanligger (Crane girder)
Een kraanligger is een metalen balk waarop de loopkat of hijskop van een rijdende bovenloopkraan rijdt.
Kraankat (Crane Trolley)
De kraankat is de eenheid die over de brugrails rijdt en het hijsmechanisme draagt.
Cyclustijd (Cycle time)
Cyclustijd in vacuümhandling en andere workflows met repetitieve processen verwijst naar de tijd die nodig is om één cyclus te voltooien.
D
Gedecentraliseerd vacuümsysteem (Decentralized vacuum system)
In een gedecentraliseerd vacuümsysteem wordt het vacuüm direct bij elke individuele zuignap opgewekt, in tegenstelling tot een gecentraliseerde vacuümbron voor meerdere zuignappen.
Droge vacuümpomp (Dry vacuum pump)
Een droge vacuümpomp is een vacuümpomp die geen olie of andere vloeistof in de pompkamer gebruikt bij het creëren van een vacuüm.
Dubbele liggerkraan (Double girder crane)
Een dubbele liggerkraan heeft twee brugliggers en de hijskat rijdt op rails, meestal bevestigd aan de bovenkant van de kraanligger.
E
Evacuatietijd (Evacuation time)
Evacuatietijd is de tijd die nodig is om een gewenst vacuümniveau te bereiken door een bepaald volume gas uit een ruimte te verwijderen.
F
Debiet (Flow rate)
Debiet verwijst naar de hoeveelheid gas die in een bepaalde periode door een vacuümsysteem stroomt. Dit kan worden gemeten in volumestroom, zoals kubieke voet per minuut (CFM).
Stroomweerstand (Flow resistance)
Stroomweerstand is de wrijvingsweerstand die optreedt binnen een vacuümsysteem en de druk en het debiet beïnvloedt.
Wrijvingscoëfficiënt (Friction coefficient)
De wrijvingscoëfficiënt is de verhouding tussen de wrijvingskracht tussen twee objecten en de kracht die ze bij elkaar houdt.
G
Portaalkraan (Gantry crane)
Een portaalkraan is een type bovenloopkraan dat gebruikmaakt van twee of meer poten die op rails of een andere baan lopen om de brug te ondersteunen.
Overdrukmeter (Gauge pressure)
Overdrukmeter is de druk gemeten ten opzichte van de omgevingsdruk, meestal uitgedrukt in pounds per square inch gauge (PSIG).
H
Houdkracht (Holding force)
Houdkracht is de kracht die een zuignap uitoefent om een werkstuk vast te houden, bepaald door de negatieve druk (vacuüm) en het effectieve zuigoppervlak van de cup.
Hoog vacuüm (High vacuum)
Hoog vacuüm is een bereik van vacuümdrukken tussen 10^-3 en 10^-6 Torr.
I
Inches kwik (Inches of mercury)
Inches kwik is een veelgebruikte schaal om vacuümdruk te meten, meestal aangeduid als "Hg".
Inhoudsvolume (Inner volume)
Het inhoudsvolume verwijst naar het volume gas dat tijdens het zuigproces moet worden verwijderd en beïnvloedt de evacuatietijd.
Inlaatdruk (Inlet pressure)
Inlaatdruk in een vacuümsysteem verwijst naar de totale druk bij de inlaat van de vacuümpomp.
Afsluitklep (Isolation valve)
Een afsluitklep wordt gebruikt om een vacuümsysteem af te sluiten van de vacuümpomp wanneer deze is uitgeschakeld.
J
Zwenkkraan (Jib crane)
Een zwenkkraan is een type kraan met een horizontale arm, de jib of giek genoemd, die uit de kraan steekt om een beweegbare takel te ondersteunen, bevestigd aan een muur of op een zuil op de vloer.
L
Laag vacuüm (Low vacuum)
Laag vacuüm, ook wel ruw vacuüm of grof vacuüm genoemd, beschrijft elk vacuümdrukniveau onder atmosferische druk tot 25 Torr. Vacuümhefsystemen werken vaak binnen dit bereik.
Lekdetector (Leak detector)
Een lekdetector is een instrument om lekken in een vacuümsysteem op te sporen.
M
McLeod-meter (McLeod gauge)
Een McLeod-meter is een vacuümmeter die kwik gebruikt om de druk in een vacuümsysteem te meten.
Gemiddelde vrije weglengte (Mean free path)
Gemiddelde vrije weglengte verwijst naar de gemiddelde afstand die een gasmolecuul kan afleggen voordat het met een ander gasmolecuul botst. Deze afstand is afhankelijk van de gasdichtheid en de grootte van het molecuul.
Medium vacuüm (Medium vacuum)
Medium vacuüm is een vacuümdrukbereik tussen 25 en 1×10^-3 Torr.
Micron
Micron is een meeteenheid gelijk aan één miljoenste van een meter, en het is ook een eenheid van druk die overeenkomt met één duizendste van een Torr (millitorr). In vacuümhefsystemen wordt "micron" vaker gebruikt om de dichtheid van een filter aan te geven, bijvoorbeeld 10 micron. Ter vergelijking: een HEPA-filter in een stofzuiger heeft een dichtheid van 0,3 micron.
Millimeter kwik (Millimeter of mercury)
Een millimeter kwik is een veelgebruikte eenheid om vacuümdruk te meten, meestal aangeduid als "mmHg".
Monorailkraan (Monorail crane)
Een monorailkraan is een eenvoudiger alternatief voor een conventionele bovenloopkraan, vaak gebruikt om materialen of producten binnen een beperkt gebied te verplaatsen. Monorails kunnen een rechte lijn volgen of gebogen zijn voor meer flexibiliteit.
N
Negatieve druk (Negative pressure)
Negatieve druk verwijst naar een drukniveau onder dat van de omgeving. Elke significante negatieve druk wordt als vacuüm beschouwd.
Nominale doorstroming (Nominal flow)
Nominale doorstroming beschrijft de maximale gasstroom die door een buis met een bepaalde diameter kan gaan.
Normaalkracht (Normal force)
Normaalkracht verwijst naar de kracht die loodrecht op een oppervlak werkt, in tegenstelling tot de schuifkracht die tangentieel aan een oppervlak werkt.
O
Bovenloopkraan (Overhead crane)
Een bovenloopkraan, ook wel bovenrijdende kraan genoemd, is een apparaat voor het tillen en verplaatsen van zware goederen van de ene naar de andere plaats. Het bestaat uit een beweegbare brug met een beweegbaar of vast hijsmechanisme dat over een vaste bovenloopconstructie rijdt. Elke bovenloopkraan is zorgvuldig ontworpen en gebouwd voor een specifiek doel of toepassing.
Overgespannen zwenkkraan (Over-braced jib crane)
Een overgespannen zwenkkraan heeft een trekstang van de bovenkant van de pilaar naar een punt ongeveer tweederde van de giek. Hierdoor kan de takel zo dicht mogelijk bij de ondersteunende structuur komen, wat de maximale effectieve verplaatsing geeft.
Overdrukbestendigheid (Overpressure resistance)
Overdrukbestendigheid geeft de maximale druk aan die een specifiek onderdeel van een vacuümsysteem kan weerstaan.
P
Partiële druk (Partial pressure)
In een gasmengsel, zoals lucht, verwijst partiële druk naar de druk die door een afzonderlijk gas, zoals stikstof of zuurstof, wordt uitgeoefend.
Pirani-meter (Pirani gauge)
De Pirani-meter is een thermische geleidbaarheidsmeter die wordt gebruikt voor het meten van drukken in vacuümsystemen.
Druk (Pressure)
Druk verwijst naar de kracht die een gas per oppervlakte-eenheid uitoefent.
Drukverschil (Pressure differential)
Drukverschil drukt het verschil uit tussen de druk aan de inlaatzijde van een component en de druk aan de uitlaatzijde.
Pompsnelheid (Pumping speed)
Pompsnelheid verwijst naar het volume gas dat een vacuümpomp per tijdseenheid uit een systeem kan verwijderen.
R
Referentiedruk (Reference pressure)
Referentiedruk is een specifieke druk waarnaar een sensor verwijst om de druk in een systeem te bepalen.
Relatieve druk (Relative pressure)
Relatieve druk is de drukwaarde ten opzichte van de heersende omgevingsdruk, in tegenstelling tot absolute druk.
S
Veilige werklast (Safe Working Load, SWL)
Veilige werklast verwijst naar de maximale veilige kracht die een hijsapparaat of hijsmiddel kan uitoefenen om een bepaalde massa te tillen, op te hangen of te laten zakken zonder risico op breuk.
Schuifkracht (Shear force)
Schuifkracht verwijst naar de kracht die tangentieel op een oppervlak werkt, in tegenstelling tot normaalkracht, die loodrecht op een oppervlak werkt.
Enkel liggerkraan (Single girder crane)
Een enkel liggerkraan heeft slechts één brugligger en de hijskat werkt of rijdt op de onderste flens van de brugligger.
Zuigsnelheid (Suction rate)
Zuigsnelheid (of zuigkracht) is een waarde die aangeeft welk volume een vacuümgenerator per tijdseenheid kan evacueren.
U
Ondersteunde zwenkkraan (Underbraced jib crane)
Ondersteunde zwenkkranen zijn ideaal voor gebruik in ruimtes met lage plafonds of waar een obstakel boven het hoofd is. Door de giek van onderaf te ondersteunen, wordt de totale hoogte van de kraan verminderd.
V
Vacuüm
Vacuüm verwijst naar een drukniveau dat aanzienlijk lager is dan de atmosferische druk.
Vacuümsysteem
Een vacuümsysteem verwijst naar het volledige geheel van componenten die samen een specifieke vacuümheftoepassing vormen.
Ventilatietijd (Ventilation time)
Ventilatietijd verwijst naar de tijd die nodig is om het vacuüm uit een systeem te laten ontsnappen.
W
Werkbelastinglimiet (Working Load Limit, WLL)
Werkbelastinglimiet verwijst naar de maximale werkbelasting die door de fabrikant is ontworpen. Deze belasting is veel lager dan de kracht die nodig is om het hijsapparaat te laten falen of bezwijken.
Werkstraal (Working radius)
Werkstraal verwijst naar de straal van het gebied waarin gereedschap in de kraan hangt en kan worden bereikt.